Chữ cái tiếng Lào (ຕົວໜັງສືລາວ)

Thứ sáu - 09/10/2015 17:54

BÀI CĂN BẢN CHỮ CÁI TIẾNG LÀO
 
Bảng chữ cái tiếng Lào gồm 27 phụ âm xếp thứ tự: (giống thứ tự abc tiếng Việt)
ກ       ຂ        ຄ        ງ        ຈ      ສ       ຊ        ຍ
ko      khỏ    kho    ngo    cho    sỏ      xo      nho
ດ        ຕ      ຖ      ທ       ນ       ບ       ປ      ຜ
đo      to      thỏ    tho    no      bo      po     phỏ
ຝ       ພ     ຟ      ມ        ຢ       ລ        ວ      ຫ
fỏ      pho   fo      mo     do      lo       vo      hỏ
ອ        ຮ       ຣ (ຣ ít dùng)
o        ho      ro
 
Trong đó có:
- 6 phụ âm cao
ຂ        ສ       ຖ      ຜ      ຝ      ຫ
khỏ    sỏ      thỏ    phỏ   fỏ      hỏ
 
- 8 phụ âm trung
ກ        ຈ       ດ       ຕ      ບ        ປ       ຢ     ອ
ko      cho    đo      to      bo      po     do      o
 
- 13 phụ âm thấp
ຄ        ຊ        ທ      ພ    ຟ       ຮ        ງ        ຍ       ນ       ມ       ຣ       ລ      ວ
kho    xo      tho    pho   fo      ho      ngo    nho    no      mo     ro      lo       vo
 
- Phụ âm cao khi đọc có thanh hỏi
- Phụ âm trung và thấp khi đọc có thanh ngang.
Ngoài ra có 6 phụ âm ghép ຫ với phụ âm thấp để tạo phụ âm cao
ຫງ     ຫຍ     ຫນ    ຫມ    ຫລ     ຫວ
ngỏ    nhỏ    nỏ      mỏ     lỏ       vỏ
 
Chú ý:
- Chữ ຜ, ຝ là phụ âm cao (phỏ, fỏ)
- Chữ ຜ, ພ khi phát âm phải bậm môi lại sau đó mới phì hơi ra (phỏ, pho)
- Chữ ຫນ (nỏ) còn có thể viết thành ໜ
- Chữ ຫມ (mỏ) còn có thể viết thành ໝ
- Chữ ຫລ (lỏ) còn có thể viết thành ຫຼ
 
Phụ âm cuối vần:
ກ        ງ        ຍ       ດ       ນ        ບ       ມ       ວ
ko      ngo    nho    đo      no      bo      mo     vo

Tám phụ âm trên vừa là phụ âm đầu vần vừa được sử dụng làm phụ âm cuối vần, còn các phụ âm khác chỉ xếp đầu vần của từ.
 
Khi ở cuối vần được đọc:
 
ກ       ງ       ຍ        ດ       ນ       ບ      ມ       ວ
c        ng      i         t        n        p       m       o





Chữ cái tiếng Lào chia thành 3 nhóm như: phụ âm, nguyên âm và dấu thanh. Để viết được cũng phải sử dụng nhiều chữ cái ghép lại với nhau.

    Ví dụ:  Từ trong "ແກ້ວ" thì

ແx + ກ + ວ + x້ = ແກ້ວ (/Kẹo/ = Thủy tinh)

• "ແx" là nguyên âm.
• "ກ" là phụ âm.
• "ວ" là phụ âm cuối vần.
• "x້" là dấu.

    Bởi vậy, trong cách học chữ Lào cần phải học các chữ cái cũng như cách viết để có thể viết đúng từ và câu.

 

PHỤ ÂM

1. Phụ âm cao
	khỏ		ngỏ
	sỏ		nhỏ
	thỏ		nỏ
	phỏ		mỏ
	fỏ		lỏ
	hỏ		vỏ

 

2. Phụ âm trung
	ko		bo
	cho		po
	đo		do
	to		o

 

3. Phụ âm thấp
	kho		xo
	tho		pho
	fo		ho
	ngo		nho
	no		mo
	ro		lo
	vo

PHẦN PHÁT ÂM

Phát âm các loại phụ âm Lào

1. Phụ âm cao - High Class Consonants

Click vào từng biểu tượng loa và gạch dưới từ để nghe phát âm

Lao	English	IPA	Sample English Words	Sample Lao Words	Sounds & Meanings
	k (aspirated)	kh	kart	ໄຂ່	khay/ egg
	s	s	saw	ເສືອ	sửa/ a tiger
	t (aspirated)	th	talk	ໂ໗	thuổ/ a jug
	p (aspirated)	ph	paw	ເຜິ້ງ	phuưng/ bees
	f	f	finch	ຝົນ	fổn/ rain
	h	h	hang	ຫ່ານ	haan/ a goose
	ng	ng	song	ເຫງັນ	Nén / a civet cat
	nh	nh	yam	ຫຍ້າ	yàa/ grass
	m	m	man	ໝາ	máa/ a dog
	n	n	nancy	ໜູ	núu/ a rat
	l	l	land	ຫຼາ	láa/  a spinner
	v	v	van	ຫວີ	víi/ a comb

2. Phụ âm trung - Middle Class Consonants

Lao	English	IPA	Sample English Words	Lao Words	Sounds & Meanings
	g (unaspirated)	k	gas	ໄກ່	kay/ chicken
	j (voiceless)	ch	jaw	ໜາຈອກ	ma2ajO3Ok/ a fox
	t (unaspirated)	t	stay	ຕາ	ta/ eyes
	d	đ	deck	ເດັກ	de2k/ a child
	b	b	boy	ແບ້	bE4E/ a goat
	p (unaspirated)	p	spy	ປາ	pa4a/ fish
	d	d, gi	young	ຢາ	ya4a/ medichine
	glottal stop	o	jaw	ໂອ	?O4O/ a bowl

3. Phụ âm thấp - Low Class Consonants

Lao	English	IPA	Sample English Words	Sample Lao Words	Sounds & Meanings
	k (aspirated)	kh	kart	ຄວາຍ	khai 2/ a buffalo
	ng	ng	hang	ງົວ	Nu2a/ a cow
	s	s	saw	ຊ້າງ	sa1aN/ an elephant
	d	d	'nyet' (Russian 'no')	ຍຸງ	yu2N/ a mosquito
	t (aspirated)	th	talk	ທຸງ	thu2N/ a flag
	n	n	no	ນົກ	no#k/ a bird
	m	m	man	ແມວ	mE2Ew/ a cat
	p (aspirated)	ph	paw	ພູ	phu2u/ mountain
	f	f	finch	ໄຟ	fa2i/ fire
	h	h	hang	ເຮືອ	hy2a / a boat
	l	l	law	ລີງ	li2N/ a monkey
	v (w final)	v (w)	van	ວີ	wi2i/ a fan
	l	r,l

NGUYÊN ÂM

1. Nguyên âm ngắn
	ă		í
	ứ		ú
	ế		é
	ố		ó
	ớ		ía
	ứa		úa

2. Nguyên âm dài
	a		i
	ư		u
	ê		e
	ô		o
	ơ		ia
	ưa		ua

3.  Nguyên âm bổ sung
	ay, ai		ay
	âu		ăm, âm

Phát âm các loại nguyên âm Lào

Lao vowels and their approximated English equivalents appear below:

1.   Nguyên âm ngắn - Lao Short Vowel Sounds - short, final, glottalized

Lao	IPA	Sample Lao Words	Sounds & Meanings
	á	ກະດານ	ka2?daan/ blackbroad
	í	ກະປິ	ka2?pi2?/ shrimp past
	ứ	ຫມາກອຶ	maak-y / pumpkin
	ú	ຄຸ	ku2?/ a bucket
	é	ແກະ	kE2?/ a sheep
	ế	ເຕະ	te2?/ kick
	ố	ໂຕະ	to / table
	ó	ເບາະ	bO?/ a cushion
	úa	ຕົວະ	tua?/ lie
	ía	ເລັຍ	lia?/ to lick
	ứa	ທາເປຶອ	thaapya?/ to apply
	ớ	ເປິເປື້ອນ	pepyyan / dirty

2.   Nguyên âm dài - Lao Long Vowel Sounds - long

Lao	IPA	Sample Lao Words	Sounds & Meanings
	aa	ຕາປາ	ta4apaa/  fish eye
	ii	ປີ	pii4/ year
	Ư	ມື	my2y/ hands
	uu	ຄູ	ku4u/ a teacher
	ee	ແຫ	hE4E/ a fishing net
	ê	ເປ	pe4e/ a hammock
	ô	ປາໂດ	pa đô/ snake fish
	oo	ສໍ	sỏ/ a pencil
	ua	ຫົວ	hủa/ head
	ia	ເຈຍ	chia/ a bat
	ưa	ເສືອ	sưa/ a tiger
	ơ	໗້ວຍເຝີ	thuay fơ/ a noodle soup bowl

3. Nguyên âm bổ sung - Lao Additional Vowel Sounds: a+ i, y, w, m, n, p, t, k, N (medial a + finals)

Lao	IPA	Sample Lao Words	Sounds & Meanings
	ai	ໄກ	kay/ far
	ay	ໃຜ	phảy/ who
	au	ເຫົາ	hảu/ lice
	ăm	ລຳ	lăm/ to sing

Lao Consonants Poster

Click vào từng hình ảnh để nghe âm thanh.

Lao Vowels Poster
 

 

Những tin mới hơn

• Viết chữ Lào (01/11/2015)

Những tin cũ hơn

• Bài 1.4: Phụ âm chính và phụ âm cuối vần (ອັກສອນແກນ ແລະຕົວສະກົດ) (09/10/2015)
• Bài 1.3: Phụ âm ghép (ພະຍັນຊະນະຄວບ) (09/10/2015)
• Bài 1.2: Phụ âm hỗn hợp (ພະຍັນຊະນະປະສົມ) (09/10/2015)
• Bài 1.1: Phụ âm gốc (ພະຍັນຊະນະເຄົ້າ) (09/10/2015)